Người dân Việt thường chọn cây mai để thờ tự và trang hoàng trong nhà không hề là điều bỗng dưng. Hoa mai trong ngày lễ Tết đặc trưng là Tết tại Nam Bộ có ý nghĩa rất linh thiêng và quan trọng, cộng Phân tích trong bài viết này.Cứ mỗi lúc Tết đến, trục đường phường, nhà cửa người Việt đều trang trí những đóa hoa mai vàng, những cành mai được người người kỹ lưỡng lựa chọn để mang về dâng lên ông bà tiên tổ, cầu mong cho một năm mới an khang, hạnh phúc.
Thế nhưng ít người nào biết được tại sao mai vàng lại là biểu tượng của ngày Tết cổ truyền của người Việt. Đó là lí do mà chúng tôi mong muốn mang lại cho các bạn những thông báo hữu dụng để hiểu hơn về văn hóa người Việt.
1 cây hoa mai
xuất xứ hoa mai
Trong tiếng anh, hoa mai là Apricot Flowers và có tên kỹ thuật là Ochna integerrima. Không chỉ thế, cây mai còn có tên khác là cây hoàng mai. Cây thuộc họ Mai (Ochnaceae) và rất được yêu thích vào ngày Tết Nguyên Đán ở Việt Nam, đặc thù là ở miền Nam.
Tại Việt Nam, cây mai có mặt chủ yếu tại những khu rừng thuộc dãy Trường Sơn, Đồng bằng sông Cửu Long, và các thức giấc Quảng Nam, Đà Nẵng, Khánh Hòa. Ở các vùng cao nguyên cũng có một vài lượng ít cây sinh sống.
Giới thiệu cây hoa mai
nguồn gốc của hoa mai là từ Trung Quốc, chúng xuất hiện trên quốc gia này cách đây khoảng hơn 3000 năm trước. Theo biên chép của Phí Cung Ấn đời Minh ở sách “Trân hương bảo ngự” đề cập rằng: “Đắc Kỷ ái lãm hàn mai. Trụ tằng ngự tuyết đồng lãm chi”. Dịch ra có tức là "Đắc Kỷ thích ngắm hoa mai trong giá lạnh. Trụ vương thường đội tuyết cộng ngắm."
Xem thêm bài viết về giá mai tết 2023
Nhờ vẻ đẹp của hoa mai, trong khoảng thời xa xưa, người Trung Quốc vốn yêu thích hoa mai, hoa mai cộng với Tùng, Cúc không chỉ được xem là nhóm “Tuế hàn tam hữu” mà còn được được trân trọng là quốc hoa của mình.
“Thủy tiên mai” là loại hoa mai 6 cánh tròn giống như hoa thủy tiên
Thuở Trước tiên, hoa mai được đặt với những cái tên nghe tương đối hoa mỹ và dựa trên đặc biệt của hoa như “Yên chi mai” chỉ loài hoa mai có màu đỏ hồng, “Thủy tiên mai” là loại hoa mai 6 cánh tròn giống như hoa thủy tiên, “Lục ngạc mai” tức loài mai có đài hoa màu xanh đậm,… Theo tư liệu cũ ghi chép lại, hoa mai của Trung Quốc được phân thành 4 loại chính, đó là: Bạch mai, Thanh mai, Hồng mai và Mặc mai.
Hoa mai Việc đầu tiên vốn là cây hoang dã. Cây thích nghi tốt với điều kiện khí hậu nhiệt đới, khả năng sinh trưởng và lớn mạnh tốt. Người ta cảm thấy ví như cây mai được trông nom cẩn trọng thì hoa nở sẽ rất đẹp và cây có tuổi thọ cao.
Chính nhờ đặc điểm rụng lá vào cuối mùa đông, nở hoa khi đầu mùa xuân nên cây mai thường được trồng làm cây cảnh chơi Tết Nguyên Đán ở châu Á khái quát và Việt Nam kể riêng.
Đặc điểm của cây mai vàng
hình trạng và bộ rễ
Cây mai có dáng vẻ thanh cao, thuộc loại cây đa niên, tức có thể sống và tăng trưởng tốt tới hơn một trăm năm. Cây mai vàng là cây thân gỗ, nên thân kiên cố, cành tương đối giòn nhưng vẫn có thể uốn để tạo dáng cây. Thân cây xù xì và phổ biến cành rộng rãi nhánh. Tán cây có lá thưa, ví như để lớn mạnh tự do thì cây mọc trong khoảng hạt có thể cao tối đa đến 20 – 30m. Gốc cây tương đối to, và bộ rễ cây mai vàng lồi lõm có độ đâm sâu tới 2 – 3m.
Lá mai
Lá mai là lá đơn, mọc xen kẽ so le, có phiến lá dạng hình trứng thuôn dài. Lá có màu xanh biếc nhưng mặt dưới của lá màu tương đối ánh vàng.
Đặc điểm của cây mai
Hoa mai
Hoa mai là loại hoa lưỡng tính. Hoa mọc ra từ các nách lá và tạo thành từng chùm. Trước tiên hoa mọc ra hoa cái, sau đấy hoa cái sẽ nở bung ra xuất hiện những chùm nụ xanh non. Trong khoảng một tuần, nụ hoa sẽ nở thành những cánh hoa mai vàng tươi ranh con. Tạo thành hoa mai thường có 5 cánh nhỏ và mỏng mảnh nhưng cũng có bông đặc thù lên tới 9 – 10 cánh. Hoa mai thường nở trong 3 ngày sẽ tàn.
thời gian nở
Tuy giống mai nào có giá trị nhất thường nở vào mùa xuân nhưng do thời tiết đổi thay nên việc ra hoa cũng bất thường, dẫn tới hiện tượng cây mai nở sớm hoặc hoa mai nở trái mùa. Ko phải đông đảo hoa đều có thể đậu quả. Giả dụ hoa nào đậu thì sau lúc tàn, bầu noãn của hoa sẽ phình lớn lên. Thời kì sau sẽ kết hạt.
2 Ý nghĩa hoa mai ngày Tết
trong khoảng xưa, cây mai đã gắn bó với làng quê ruộng vườn xứ sở Việt Nam, gắn bó với con người trong khoảng khi tiên sư cha khai đất lập làng để sinh sống. Cây ươm mầm, cắm rễ sâu trong đất, chẳng chịu tạ thế phục bởi gió bão, dù thời tiết có nghiệt ngã tới mấy vẫn dẻo dai theo năm tháng, vẫn chan chứa nhựa sống nở hoa đầu xuân.
Nên cây mai được cha ông ta ngày xưa nếu là biểu trưng của cốt cách, luôn giữ vững trong tâm não đạo lý ơn nghĩa, như sức sống bền bỉ trải qua bao gió sương để rồi đơm hoa đúng vào đầu xuân có được sắc hương ngọt ngào.
>>Tìm hiểu thêm về mai ghép gốc nhớt
Ý nghĩa hoa mai ngày Tết
tục truyền, trước lúc Mãn Giác Thiền sư viên tịch đã viết:
"Chớ tưởng xuân tàn hoa rụng hết
Đêm qua sân trước một nhành mai."
Chỉ sau một đêm, trước thềm bất chợt hàng loạt những nhành mai nở rộ một cách tuyệt diệu. Có nhẽ Chính vì thế gia đình nào cũng cố gắng trang hoàng 1 số hoa mai nở rộ trong nhà với mong đợi bước sang năm mới có nhiều niềm vui, hạnh phúc.
Ngoài ra sắc mai vàng biểu tượng cho sự sung túc, giàu sang phú quý. Mai vàng nở đầu năm như mang tới sự phồn vinh, hạnh phúc cả một năm.